Bu il Şnobel mükafatları kimlərə verilib? - Sərxoş yarasalar və pizza yeyən kərtənkələlər...

Boston Universitetində bir sıra sahələrdə əldə olunan ixtiralara görə, Şnobel mükafatları təqdim edilib. Hansı ki, əvvəlcə güldürür, sonra isə düşündürür.

“TV1” xəbər verir ki, mükafatları əsl Nobel laureatları təqdim ediblər.

Laureatlar isə kağız təyyarələrlə “bombardman edilib”.

Mükafat artıq 35-ci dəfədir ki, təqdim olunur. Bu il əsas mövzu həzm olub.

Kimya üzrə Şnobel mükafatı piylənmə ilə mübarizəyə köklü yeni yanaşmaya görə verilib. Hansı ki, insanları teflonla qidalandıraraq kalori qəbulunu azaltmaq üsulu seçilib. Bu qeyri-ənənəvi ideya sıfır kalorili içkilərdən ilhamlanıb. Elm adamları hesab edirlər ki, qida istehsalçılarının məhsullarına toz halında politetrafloroetilen (PTFE, daha çox Teflon kimi tanınan) əlavə edə biləcəklərini təklif etdilər. Belə ki, o, insanları doyuracaq və eyni zamanda bədəni hiss etmədən, udulmadan tərk edəcəkdir. PTFE qidanın həcminin dörddə birini təşkil edə bilər.

Fizika mükafatı makaron sousunun xüsusiyyətlərini öyrənən komandaya verilib. Xüsusilə, “cacio e pepe” (italyan dilindən “pendir və bibər” kimi tərcümə olunur) yeməyində faza keçidi – italyan mətbəxinin klassik yeməklərindən biridir. Bu, makaronun bir-birinə yapışmasına səbəb olur.

Yeri gəlmişkən, bu yeməyin hazırlanması ilə bağlı fikir ayrılıqları bu yaxınlarda qalmaqala səbəb oldu. Britaniyanın məşhur “Good Food” saytında dərc edilən və yanlış pendirin sadalandığı reseptə italyanlar qəzəblə reaksiya veriblər. Yeməyə kərə yağı və qalın qaymaq əlavə etmək də təklif edildi ki, bu da yapışmağın qarşısını ala bilər.

Pediatriya sahəsində mükafat pəhrizin ana südünün dadına təsiri ilə bağlı araşdırmaya görə layiq görülüb. Məlum olub ki, anaları çox sarımsaq yesələr, körpələr daha uzun müddət süd əmərlər. Bütün bu mövzular bu və ya digər şəkildə qidalanma ilə bağlı olsa da, qidalanma mükafatının özü Nigeriya, Toqo, İtaliya və Fransadan olan tədqiqatçılara verilib. Toqo pizzasında göy qurşağı kərtənkələləri bəsləyənlər hansının daha çox xoşuna gəldiklərini öyrənməyə çalışıblar. Məlum olub ki, kərtənkələlər “Dörd Pendirli” pizzaya üstünlük verirlər.

Sülh Mükafatı Almaniya, Hollandiya və Böyük Britaniyadan olan komandaya bir qədəh arağın xarici dildə ünsiyyət bacarıqlarını yaxşılaşdırdığını sübut etdiyinə görə verilib. “Biz vacib bir kəşf etdik. Sərxoş almanlar holland sözlərini ayıq almanlara nisbətən daha yaxşı tələffüz edirlər”, – deyə tədqiqatçılar bildiriblər.

NLTimes portalının yazdığına görə, hər şey müxtəlif ölkələrdən olan həmkarların söhbətindəki zarafatla başlayıb. Alimlər fərziyyəni eksperimental olaraq yoxlamaq qərarına gəliblər və 50 alman tələbənin iştirakı ilə araşdırma aparıblar. Məlum olub ki, kiçik bir dozada spirt həqiqətən daha inamlı danışmağa və tələffüzü yaxşılaşdırmağa kömək edir. Lakin müsbət təsir cüzi idi və yalnız aşağı dozalarda özünü göstərdi.

Daha bir “alkoqol” araşdırması Kolumbiya, İsrail, Argentina, Almaniya, Böyük Britaniya, İtaliya, ABŞ, Portuqaliya və İspaniyadan olan bir qrup alim tərəfindən aparılıb. Misir meyvə yarasalarını etanolla qidalandırdılar. Siçanlar ləng oldular və sərxoş insanların nitqinin zəifləməsi kimi onların əks-sədaları pisləşdi. Alimlər bu qənaətə gəliblər ki, mayalanmış meyvələri yeyən yarasaların maneələrlə toqquşma riski daha yüksək ola bilər. Onlar aviasiya sahəsində Şnobel mükafatını qazandılar.

Hindistanlı alimlər mühəndislik sahəsindəki araşdırmalarına görə, mükafata layiq görülüblər. Onlar ayaqqabı qoxusunun ayaqqabı rəfləriınin istifadəçi təcrübəsinə necə təsir etdiyini mühəndis dizaynı baxımından araşdırıblar. Onlar tərli idman ayaqqabılarının qoxusunu yox edən ayaqqabı rəfi yaradıblar. Karton qutuya bənzəyən rəfdə qoxuya səbəb olan bakteriyaları öldürən ultrabənövşəyi lampa qoyulub. “Guardian”ın yazdığına görə, bəzən lampa idman ayaqqabılarını yandırırdı.

Biologiya sahəsində mükafatı isə yapon “İnək rəssamları” alıblar. Alimlər müəyyən ediblər ki, inəkləri zebr kimi rəngləsələr, onları milçək dişləmə ehtimalı daha azdır. Əgər boyasız inəklər 30 dəqiqə ərzində 110 dəfədən çox dişlənibsə, boyalı inəklər isə 60 dəfədən az dişlənib. Yumora baxmayaraq, kəşf kənd təsərrüfatı sahəsində faydalı ola bilər. Böcəklər inəklərin otlamasına, yemək yeməsinə və dincəlməsinə mane olur və onlara stress yaradır.

Psixologiya üzrə mükafat Polşa və Avstraliya tədqiqatçılarının birgə araşdırmasına verilib. Onlar müəyyən ediblər ki, kiminsə İQ-yə görə təriflər həmin şəxsin zəka və unikallıq hissi baxımından özünə hörmətinə müsbət təsir edir, mənfi IQ qiymətləndirmələri isə bu göstəriciləri aşağı salır. Orta hesabla daha ağıllı olduqları deyilən insanlar buna inanmağa hazır idilər və öyünməyə başladılar.

Ədəbiyyat üzrə mükafat ölümündən sonra Ayova Universitetinin doktoru Uilyam Binə verilib. Bir sıra məqalələrdə o, 35 il ərzində əl və ayaq dırnaqlarının böyümə sürətini sənədləşdirib. Onun oğlu Bennet “The Guardian”-a deyib: “O, çox sevinərdi və yəqin ki, fürsətdən mükəmməl qəbul nitqi yazmaq üçün fürsət kimi istifadə edərdi”. Deyərdi: “Nəhayət, tanınma!”

Qeyd edək ki, Şnobel mükafatı 1991-ci ildən verilir. Mükafat “Qeyri-mümkün Tədqiqat Salnamələri” adlı yumoristik elmi jurnal tərəfindən təsis edilib. Mükafatın əsasnaməsində qeyd edildiyi kimi, mükafatlar “əvvəlcə sizi güldürən, sonra düşündürən” 10 ən orijinal və əyləncəli elmi məqalənin müəlliflərinə təqdim olunur. Orijinalda bu, Ig Nobel Mükafatı adlanır: ignoble sözünü ingilis dilindən “utancaq” kimi tərcümə etmək olar.